ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်းရှိ ရခိုင်မျိုးနွယ်စုဝင် ဒိုင်းနက်လူမျိုးတို့၏ မင်္ဂလာဆောင် အကြောင်းအရာအား အောက်ပါအတိုင်းရေး သားဖော်ပြအပ်ပါသည်-

လက်ထပ်မင်္ဂလာ

      ဤကဲ့သို့ကတိကဝတ်ပြုရာတွင် အသုံးပြုသော ငွေသားဒင်္ဂါးပြားကို သတို့သမီးဘက်မှငွေ လက်စွပ် ၃ ကွင်းပြုလုပ်ရသည်။ ပထမ နှစ်ကွင်းမှာ တစ်မတ်သားစီ အလေးရှိရပြီး ကျန်တစ်ကွင်းမှာ ငါးမူးသားအလေးရှိရသည်။တစ်မတ်သားလက်စွပ်တစ်ကွင်းကိုအညွန့်ရှင်အမျိုး သမီးအား ပေးရပြီး ကျန်၂ကွင်းကိုမူ သတို့သမီးက ဝတ်ရ သည်။ မဝတ်လိုကလည်းရသည်။ သို့ရာ တွင် တခြားမည်သည့် တစ်ဦးတစ်ယောက်ကိုမှ  ပေးရိုးထုံးစံ မရှိချေ။ ဤ လက်စွပ်ကို မင်္ဂလာလက်စွပ်ဟု သတ်မှတ် ကြသည်။

     ထိမ်းမြားမည့်နေ့တွင်သတို့သမီးသည် မိမိနေအိမ်တွင် ဝတ်ကောင်းစားကောင်းဝတ်၍ မိမိအပျိုဖော်များ နှင့်နေရပြီးအိမ်တွင်မင်္ဂလာစားပွဲတစ်ခုကိုထားရသည်။ စားပွဲပေါ်တွင် ချက်ပြုတ်ပြီးသား ထမင်း၊ အာတာလွတ်ဥ၊ အာလူး၊ကန်စွန်ဥ၊ ပိန်းဥစသည် ဖြင့် သစ်ဥ ၅ မျိုး သို့မဟုတ် ၇မျိုးကို ထည့်ရသည်။ မည်သည့်သားငါးကိုမျှ \မထည့် ရပေ။ သက်သက်လွတ်ဟင်းဖြင့် မင်္ဂလာယူမည့် သဘောပင်ဖြစ်သည်။ထိုမင်္ဂလာဟင်း များအပြင် သပြေ ညွန့် (၇)ညွှန့်ပါသော ရေစင်အိုးငယ် တစ်လုံးကို တင်ထားရသည်။ ထိုအိုးငယ်တွင် မည်သည့်ချည်မျှင်မှ ရစ် ပတ်ရန် မလိုချေ။

သတို့သားသည် မိမိနေရာတွင် ထိုင်လိုက်သောအခါ လက်ထပ်ပွဲကိုစတင်ရသည်။ လက်ထပ်ပေးမည့် သူများ မှာ အညွှန့်ရှင် ၂ ဦးဖြစ်သည်။ နေ့သင့်နံသင့်သူများ ဖြစ် ပြီး သတို့သားဘက်မှတစ်ဦးနှင့် သတို့သမီး ဘက်မှ တစ်ဦး ဖြစ်သည်။ ၎င်းတို့ကလက်ထပ်ခွင့်ကို သတို့သမီး ၏မိဘထံမှ ခွင့်တောင်းရသည်။ ဤလက်ထပ်ပွဲကို အချိန် မဆွဲသင့်ကြောင်း၊ ရက်မရွှေ့သင့်ကြောင်း အကြံပေးပြော ဆိုရသည်။ သတို့ သမီး၏မိဘများမှ သဘောတူသည့်အခါ လက်ထပ်ပေးမည့်သူ (အညွန့်ရှင်) ၂ဦးက သတို့ သား၏ ညာဘက်လက်နှင့် သတို့သမီး၏ ဘယ်ဘက်လက်တို့ကို ထပ်ပေးပြီး ရေစင်သွန်းလောင်း ပေးရသည်။

သတို့သမီးအိမ်သို့ ရောက်သွားသောအခါ သတို့သားမှ အိမ်ပေါ်သို့မတက်မီ ယောက်ဖလောင်းတစ်ဦးမှ သတို့သားအား ချည် မျှင်(၇)မျှင်ဖြင့် စည်းတားရသည်။ ယင်း တားဆီးမှုအား ပယ်ဖျက်ရန်အတွက် သတို့သား အိမ်မှ ကြက်တစ်ကောင်ပြုတ်ပြီး ငရုပ်၊ ကြက်သွန် ထည့် ၍ ဝေခြမ်းပြီး အရက်နှင့် တကွထည့်ထားသည့် ပန်းကန်အား ယူလာရသည်။ ယင်း ငါးဟင်းများကို ယောက်ဖ လောင်းမှ ကိုင်ပြီး တားထားသော ချည်မျှင်တို့ကိုဖွင့်၍ ဝင်ရသည်။