ဘွဲလူမျိုးများသည် ကရင်ပြည်နယ် သံတောင်မြို့နယ် တောင်ပေါ်ဒေသ တစ်လျှောက်တွင် အများအပြား နေထိုင်ကြပါသည်။

မောင်ပုဆိုးကြမ်း၊ တိုင်းရင်းသားလူမျိုးများအဘိဓာန် (စာ-၇၃၊ ၇၅)

မောနေပွား ကရင်များသည်လည်း ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး တောင်ငူတွင်လည်းကောင်း၊ မြစ်ငန်ချောင်း အနောက်ဘက်ရွာများတွင်လည်းကောင်း နေထိုင်ကြသည်။

မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း၊ အတွဲ(၁၀)၊ တိုင်းရင်းသားယဉ်ကျေးမှုရိုးရာဓလေ့ထုံးစံများ (ကရင်) (စာ-၃၀၊၃၆)

မိုးပွားလူမျိုးများသည် တစ်ချိန်က မွန်ပြည်နယ် ဒုံရင်းနှင့် သထုံခရိုင်များတွင် နေထိုင်ခဲ့ကြပြီး လူနေကျပ်တည်းသဖြင့် မူလ လာရာလမ်းအတိုင်း ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီးရှိ တောင်ငူဘက်သို့ ဆုတ်ခွာခဲ့ရကြောင်း၊  မိုးပွားလူမျိုးများသည် ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီးရှိ တောင်ငူခရိုင် မော်ချီးကားလမ်း မိုင်တိုင် ၂၀ အနီး ကရင်ပြည်နယ် သံတောင်မြို့ နယ် မဲဖြူတိုက်၊ ဥသျှစ်ကုန်းနှင့် စည်ပင်ကြီးကျေးရွာတွင်နေထိုင်ကြသည်။

မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်းအတွဲ (၁၀)၊ တိုင်းရင်းသားယဉ်ကျေးမှု ရိုးရာဓလေ့ထုံးစံများ (ကရင်) (စာ-၃၀၊ ၃၆)

ပိုးကရင်လူမျိုးများသည် မြေပြန့်ဒေသများဖြစ်သည့် ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီးရှိ ပြည်မြို့၊ ဒိုက်ဦး၊ ညောင်လေးပင်၊ တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီးရှိ ထားဝယ်၊ မြိတ်၊ မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီးရှိ ရမည်းသင်း၊ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးရှိ ကသာခရိုင်၊ ရွှေဘိုနှင့် အောက်ချင်းတွင်းနယ်၊ ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီးရှိ တွံတေး၊ ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးရှိ ကျောင်းကုန်း စသော ဒေသများတွင် ပျံ့နှံ့နေထိုင်လျက်ရှိကြပြီး ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးနှင့် ကရင်ပြည်နယ် မြေပြန့်ပိုင်းတွင် အစုလိုက်အနွယ်လိုက် နေထိုင်ကြသည်။

၁၉၃၁ ခုနှစ်တွင် ပိုးကရင် (၄၈၇,၈၂၄) ဦးရှိသည်။ ပိုးကရင်များက သူတို့ကိုယ်ကို Ha-Fa-Lon ဟု ခေါ်ကြသည်။

Races of Burma (Page -76, 78)

၁။ Migration History (ဆင်းသက်ရောက်ရှိလာပုံသမိုင်းအကျဉ်း)

         ကရင်လူမျိုးများ၏ ဆင်းသက်လာပုံ သမိုင်းရေးသားသည့် သမိုင်းစာအုပ်ဖော်ပြချက်အရ ကရင်လူမျိုးတို့သည် အနီးစပ်ဆုံး တရုတ်ယူနန်ပြည်နယ် မှနေ၍ ယခုလက်ရှိ ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံဟု ခေါ်သည့်နိုင်ငံနှင့် အရှေ့တောင်အာရှ နိုင်ငံများသို့ BC- ၁၁၂၅ တွင်ပထမအကြိမ်နှင့်  အဓိကလမ်း(၃) ကြောင်းဖြင့် ဝင်ရောက် လာကြောင်း သမိုင်းမှတ်တမ်းအရ သိရပါသည်။ ၎င်းတို့မှာ-

(၁) ရွှေလီ၊ ဧရာဝတီ

(၂) စစ်တောင်း၊ သံလွင်

(၃) မဲခေါင်၊ မဲနန်

     မျိုးနွယ်စုအနေဖြင့် ပိုးကရင်သည် ပထမဦးဆုံးအသုတ်အဖြစ် ဝင်ရောက်လာကြောင်း မှတ်တမ်းအရ သိရှိခဲ့ရပါသည်။ ဒုတိယကရင်လူမျိုးစုအသုတ်အနေဖြင့် BC-၇၃၉ တွင်နောက်ဆုံးအဖြစ်ဖော်ပြပါ ဒေသများသို့ ဝင်ရောက်လာခဲ့ကြောင်း မှတ်တမ်းသိရသည်။ ဤတွင် စကောကရင်မျိုးနွယ်စုသည် ဒုတိယအသုတ်အဖြစ် ဝင်ရောက်ကြောင်း မှတ်တမ်းအရ သိရပါသည်။

  တနင်္သာရီတိုင်း ဒေသကြီးအတွင်းသို့ ကရင်လူမျိုးစုအနေဖြင့် အထက်ဖော်ပြပါ BC-၁၁၂၅ မှစ၍ သံလွင်မြစ်ကြောင်းနှင့် မဲခေါင်-မဲနန် မြစ်ကြောင်းမှ တဆင့် မိမိတို့၏ ရိုးရာအသက်မွေးဝမ်းကြောင်းဖြစ်သည့် ရွှေ့ပြောင်းတောင်ယာစနစ်အရ တရွေ့ရွေ့ဖြင့် ရွှေ့ပြောင်းဆင်းသက်ရောက်ရှိ လာခဲ့သည်ဟု မှတ်တမ်းအရ သိရှိရပါသည်။

၂။    တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းကရင်လူမျိုးစုများ နေထိုင်ရာဒေသများ။

        တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီးတွင် လက်ရှိအချိန်တွင် လောင်လုံးမြို့နယ်မှ အပ ရေဖြူ၊ ထားဝယ်၊ မေတ္တာ၊ သရက်ချောင်း၊ ပုလော (ပုလောက်မြို့နယ်) မြိတ်၊ ကျွန်းစု၊ တနင်္သာရီ၊ ဘုတ်ပြင်း(ပြည်ကြီးမဏ္ဍိုင်) စသည်မြို့နယ်များတွင် ကျေးရွာနေရပ်အဖြစ်အခြေချ၍ နေထိုင်လျက်ရှိကြပါသည်။ အဆိုပါကျေးရွာများ စာရင်းကို ပူးတွဲပါအဖြစ် ဖော်ပြထားပါသည်။ ထို့အပြင်ကော့သောင်းမြို့နယ်တွင်လည်း ကရင်လူမျိုးတို နေထိုင်သည့် ကျေးရွာအချို့ရှိကြောင်း သိရသည်။ ထိုနည်းတူ တနင်္သာရီမြစ်၏ မြစ်ရိုးတလျှောက်နှင့် မြစ်ဝှမ်း တဖက်တချက်တွင်လည်း ပြည်ထဲရေးတွင်အမည်မပေါက်သော ရွာများစွာရှိကြောင်းသိရပါသည်။ ဘန်းချောင်း၊ခမောင်းသွယ်၊ ချောင်းဖျားဒေသများတွင်လည်း ရွာသေးရွာငယ်များရှိကြောင်း တွေ့ရှိရပါသည်။

       တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီးတွင် ကရင်တိုင်းရင်းသားလူမျိုးများသည် များသောအားဖြင့် ပြည်ထောင်စုမော်တော်ကားလမ်း၏ အရှေ့ဘက် ထိုင်းနယ်စပ်အထိဒေသများ တွင် ကျေးရွာများဖြန့်ကျက်၍ အခြေချနေထိုင်ကြသည်ကို တွေ့ရပြီး မော်တော်ကားလမ်း၏ အနောက်ပိုင်းတွင် ကျေးရွာအခြေချမှု နည်းသည်ကို တွေ့ရသည့်အပြင် ပုလော မြို့နယ်တွင်၊ မလိကျွန်း၊ မြိတ်နောက်ပင်လယ်နှင့် ကျွန်းစုမြို့နယ်ပင်လယ်ပိုင်း ဒေသကျွန်းများပေါ်တွင်လည်း ကျေးရွာများစွာဖြင့် အခြေချနေထိုင်လာခဲ့ကြသည်ကို တွေ့ရှိရပါသည်။

       တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီးတွင် ကရင်တိုင်းရင်းသားလူဦးရေစုစုပေါင်းမှာ ခန့်မှန်းခြေ (၃) သိန်းဝန်းကျင်ခန့်ရှိနိုင်ကြောင်း တွေ့ရှိရပါသည်။